Evimizdeki çamaşır makineleri, çamaşır yıkama işlemini oldukça kolay hale getirmiştir ve uzun bir geçmişe sahiptir. Eskiden insanlar çamaşırlarını elle yıkarak ev işlerini zor ve zaman alıcı hale getiriyordu. Tek tuşa basarak temiz çamaşır elde etmek, günümüz teknolojisinin hayatımızı ne kadar basit bir hale getirdiğinin en iyi örneğidir. Modern çağda ev işlerinde bize yardımcı olan birçok makine, farklı özellikler de sunuyor. Peki, çamaşır makineleri ilk icat edildiğinde durum nasıldı? Merak ediyorsanız ilginç bilgileri derledik.
Çamaşır makinesi öncesi
Çamaşır makinesi hayatımıza girmeden önce hayat nasıldı diye merak ediyorsanız aklınıza nehir ve göl kenarında çamaşır yıkayan kadınlar gelebilir. Haftalık kirli çamaşırlar toplanır ve bir göl kenarına gidilerek dakikalarca elde ovalanırdı. Evde yıkananlar ise bu iş için tahta ya da bakır leğenler kullanarak çitileme işlemine devam ediyordu. Kadınların nehir kenarında çamaşır yıkaması, belki de bu sıkıcı ev işini daha katlanılabilir hale getiriyordu. Parası olanlar, bir çamaşır yıkama hizmetlisi tutabiliyordu. Kadınlar bu zorlu temizlikten kaçmanın yollarını yıllardır arıyorlardı. 18. yüzyıla kadar başka bir çamaşır yıkama yöntemi kayıtlarda bulunmuyor. Peki, bir makine ya da mekanizma icat etme fikri kime aitti? Çamaşır makinesinin icadı, Londra’ya dayanıyor. 1782’de çamaşırları yıkamak için bir fikirle çıkan Henry Sidgier, bu fikrinin sonuçlarını belki de bilemiyordu.
İlk fikir: Ahşap çamaşır teknesi
Henry, bu fikirle kullanmak üzere altıgen bir çamaşır teknesi tasarladı. Tahta merdaneler arasında kalan çamaşırlar kol gücü ile döndürülerek yıkanıyordu. Sidgier, sıkma ve yıkama için kola dayalı bir mekanizma kullandığı için makine otomatik çalışmaktan oldukça uzaktı. Bu yorucu çamaşır yıkama sistemi, daha sonra İngiliz Ferguson Hardie tarafından geliştirilerek ileri ve geri dönebilme imkanı eklenmişti. Ancak bu sistem de insan gücüne dayanıyordu, bu nedenle oldukça yorucuydu. 1700’lerin sonuna kadar başka bir gelişme olmadan aynı yıkama teknikleri kullanıldı. Ahşaptan yapılan çamaşır teknesi, elde yıkanmaktan bir adım önde olsa da yeterince kolaylık sağlıyordu. İstenilen düzeyde ve kolaylıkla yapılan çamaşır yıkama sistemi için biraz daha zamana ihtiyaç vardı.
Çamaşır fırçalama tahtası
Çevirme kolu ile çalışan çamaşır makineleri
1800’lü yılların sonlarına doğru, şirketler çevirme kolu ile çalışan çamaşır makineleri üretmeye başladı. Bu döndürme sistemi hem ileri hem geri çalışabilmeliydi. 1858’de Hamilton Smith, çamaşır makinesinin tambur kısmında bu mekanizmayı uyguladı fakat çamaşır makinelerinin verimini artıran asıl olay, ortaya çıkan küçük elektrik motorları oldu. Ford Motor Şirketi tarafından geliştirilen bu motorlar, çamaşır makineleri için bir dönüm noktasıydı. Louis Goldenberg isimli bir mühendis bu motorun üretimini gerçekleştirdi. Günümüz modern çamaşır makinelerine yaklaşan bu prensip, insan gücüne olan ihtiyacı neredeyse sıfıra indiriyordu. Makinelerin gelişmesi ve evlere girmesi zaman aldı. 1980’li yıllarda doğanlar için merdaneli çamaşır makineleri hatırlanabilir düzeydeydi. Ancak artık merdaneli makineler oldukça eski görünüyor.
Çamaşır makinesi elektrik çağında
Elektrik motorlarının kullanılmasıyla, ilk elektrikli çamaşır makineleri icat edildi. Alva J. Fisher, elektrikli çamaşır makinesinin patentini alan ilk kişiydi. Amerikalı Fisher, metal bir tambur kullandı. Elektrik motoru ile dönen tambur kısmı yavaş yavaş temizleme yapıyordu; bu sistem, modern çamaşır makinelerinin çalışma mekanizmasına oldukça yakındır. Ahşap ve manuel çamaşır teknelerine göre Fisher’ın buluşu büyük bir ilerlemeydi. Ancak bu, çamaşır makinesinin serüveninin sonu değildi. Motor entegre edildikten sonra, büyük şirketler bu modelin daha da iyileştirilmesi için çalışmalara başladılar. Çamaşır makinelerine eklenen yıkama programları ve yenilikler, ilerleyen zamanda sağlandı. Çamaşırlarını elde yıkamaktan başka çaresi olmayan 18. yüzyıl insanları için bu haber oldukça önemli olmalıydı.
Çamaşır makineleri seri üretimde
Çamaşır makinelerinin seri üretime geçmesi, Maytag ve Upton Makine Şirketi gibi firmalar tarafından sağlandı. Bu sayede 1930’lu yıllara gelindiğinde gelişmiş çamaşır makinesi modelleri seri üretime geçmişti. 1937’de Bendix, ilk otomatik çamaşır makinesini geliştirdi. Amerikalı firmaların ve mühendislerin bu icatları, Avrupa’ya ulaştı ve orada da üretilmeye başlandı, bu süreç 1950’li yıllara dayanıyor. Günümüz çamaşır makineleri, belirlediğimiz ayarlarla tüm yıkama işlemlerini kendiliğinden gerçekleştirebiliyor. Su sıcaklığı ve sıkma devir ayarlarını yaptıktan sonra yapmamız gereken hiçbir iş kalmıyor. Çamaşır makineleri, yarı otomatik, tam otomatik, önden dolum yapan ve üstten dolum yapan makineler olarak farklı kategorilerde mevcuttur. Seri üretimden sonra çamaşır makineleri hepimizin hayatına yavaş yavaş girdi ve şimdi onsuz yapamıyoruz. Peki, çamaşır makineleri günümüzde hangi durumda?
Günümüz çamaşır makineleri
Bu kategoriler ve otomatik yıkama sistemleri bile henüz son noktasını bulmuş değil. Her gün yeni fikirler ve teknolojik ilerlemeler ortaya çıkıyor. Modern çamaşır makineleri, artık USB ve WiFi bağlantısı ile kontrol edilebiliyor. Yıllar sonra bu makineler bile eski sayılarak daha yenilikçi özellikler eklenmiş olabilir. Modern insanın hayatını kolaylaştırmak adına teknoloji sınır tanımıyor. Yeni çıkan çamaşır makineleri aynı zamanda kurutma da yapabiliyor. Çamaşırlarınızı makineye atıp çalıştırdıktan sonra birkaç parça kıyafeti unuttuysanız, endişelenmeyin; çünkü artık makineyi durdurmanıza gerek yok. Modern firmalar, makineyi durdurmadan unuttuğunuz parçayı atmanızı sağlayan küçük bölmeler ekledi. Bu gibi birçok modern fikir ve kolaylık, çamaşır makinelerinde sizleri bekliyor. Yeni bir çamaşır makinesi almak ya da eski olanı yenilemek isterseniz, internet üzerinden birçok marka ve modele bir tıkla ulaşabilirsiniz.
